Konkatedra

 GALERIA

Konkatedra p.w. bł. Jakuba Strzemię w Lubaczowie 

 

Diecezja Zamojsko – Lubaczowska została erygowana 25 marca 1992 r., mocą bulli Ojca Świętego Jana Pawła II Totus Tuus Poloniae populus i włączona do Metropolii Przemyskiej obrządku łacińskiego. W skład Diecezji weszły tereny, wraz z duchowieństwem i wiernymi, z b. diecezji lubelskiej, oraz cała b. administratura apostolska w Lubaczowie. Stolicą Diecezji został ustanowiony Zamość. Katedrą została dawną Kolegiata,  zaś Konkatedrą w Lubaczowie została nowa świątynia, poświęcona 2 czerwca 1991 r. przez Jana Pawła  II.

 Budowę lubaczowskiej konkatedry ( do 1992 r. prokatedra ) wg. projektu architekta Romana Orlewskiego, rozpoczęto z  inicjatywy bp. Mariana Rechowicza 6 czerwca 1981. On też rok później poświęcił kamień węgielny, poświęcony przez Jana Pawła II w 1979 roku na Błoniach Krakowskich. Budowę po jego śmierci kontynuował bp Marian Jaworski, który 17 września 1987 roku odprawił w nowej świątyni pierwsze nabożeństwo na rozpoczęcie II Archidiecezjalnego Kongresu Eucharystycznego. Pracami w niełatwych czasach gospodarczych i politycznych kierowali  ks. prałat Jakub Winiarz, ks. Bronisław Gwóźdź, ks. kan. Józef Dudek  nadzór zaś przez niemal cały czas budowy sprawował p. inż. Jan Szpyt.  Prace budowlane trwały niemal sześć lat, zanim świątynia stanęła w zasadniczym kształcie. Nowy kompleks wzniesiono na planie monumentalnego krzyża o ukośnie ściętych ramionach z wysoko wyniesioną częścią środkową, zwieńczoną wyniosłym krzyżem. Zwarta sylwetka i masywne ściany świadomie kontrastują ze starszą świątynią, utrzymaną w stylach historycznych.Pomimo zespolenia obydwu kościołów, ostatecznie zdecydowano się na pozostawienie odrębności starej i nowej części – zostały one zaopatrzone w samodzielne ołtarze liturgiczne i zaczęły funkcjonować jako niezależne świątynie. W nowej części: prokatedra p.w. bł. Jakuba Strzemię, natomiast w starej: sanktuarium Matki Boskiej Łaskawej i kościół parafialny p.w. św. Stanisława BM.

Nowo wzniesioną świątynię poświęcił w dniu 2 czerwca w 1991 roku papież  Jan Paweł II podczas swojej wizyty w Lubaczowie.

Zadbano też o odpowiedni  wystrój prokatedry, a od 1992 r. konkatedry.. W prezbiterium ,  po przeprowadzonej konserwacji, umieszczono „Grupę Ukrzyżowania” z Matką Bożą i św. Janem ze starego kościoła. Najprawdopodobniej dzieło to powstało w warsztacie  Tomasza Huntera, artysty który przybył do Małopolski z Bawarii i jako jezuicki brat  swoją działalność rzeźbiarską rozpoczął w Sandomierzu, a po 1727 r.  w Jarosławiu. Repatrianci opuszczając rodzinne strony i wyjeżdżając do Polski,  zabierali cenne pamiątki.  Niektóre z nich trafiły do lubaczowskiej prokatedry.

W ołtarzu soborowym konkatedralnego kościoła  decyzją bp Mariana Jaworskiego w 1990 r. ustawiono cenne  antepedium przywiezione z Kurii Biskupiej w Lubaczowie.. Zostało one wywiezione w 1946 r. z katedry lwowskiej do Poznania.  22 maja 1978 r.  zostało przez bp Mariana Rechowicza sprowadzone do Lubaczowa, jako własność Archidiecezji Lwowskiej i ustawione w kaplicy biskupiej w Lubaczowie. Antepedium o wymiarach 2,50 x 0,76 m w formie tryptyku, zostało wykonane w 1936 r. według projektu artysty rzeźbiarza prof. Józefa Starzyńskiego przez firmę odlewniczą  Netroufala i Jagniewskiego we Lwowie.  Przedstawia trzy historyczne zdarzenia związane z historią Polski: założenie kamienia węgielnego pod budowę katedry lwowskiej przez króla Kazimierza Wielkiego w 1360 r., składanie ślubów przez króla Jana Kazimierza w czasie potopu szwedzkiego w 1656 r.,  poświęcenie sztandaru Orląt Lwowskich przez abp Józefa Bilczewskiego w 1920 r. po heroicznej obronie Lwowa.  Mosiężne i posrebrzane antepedium  ufundowało jako  wotum  Bractwo Najświętszej  Marii Panny we Lwowie jako jego ołtarz dla uczczenia 300-letniej rocznicy ślubów króla Jana Kazimierza, złożonych 1 kwietnia 1656 r. przed cudownym obrazem Matki Bożej Łaskawej.  Aktu poświęcenia antepedioum  dokonał w katedrze lwowskiej ks. inf.  dr Zajchowski podczas podniosłej uroczystości patriotycznej 26 kwietnia 1936 r.

W konkatedrze możemy podziwiać obraz o wymiarach  3,5 m x 2 m, olejno malowany na płótnie przez lwowskiego  malarza Alojzego  Rejchamana w 1843 r. Ten malarz  po studiach we Wiedniu, Włoszech i Paryżu  powrócił do Lwowa, w którym  malował portrety i sceny  religijne. Uznawany za jednego z najlepszych  malarzy doby romantyzmu, namalował obraz przedstawiający scenę „Ofiarowania  Chrystusa w Świątyni”. Dzieło to powstało do głównego ołtarza kaplicy Generalnego Seminarium  we Lwowie.  Kaplica ta wchodziła w skład  dawnego klasztoru Zgromadzenia Sióstr Karmelitanek Bosych, skasowanego przez władze austriackie 2 lutego 1782 r. W 1945 r. obraz ten wywieziony został ze Lwowa i trafił do Lubaczowa. 

W tej świątyni zawisł też dużych rozmiarów  obraz  z przedstawieniem gloryfikacji „Św. Marka Ewangelisty” Namalowany został pod koniec XVIII w. dla kościoła zakonnego OO. Pijarów pw. św. Marka Ewangelisty w Warężu.  Wezwanie takie nadano w dowód wdzięczności dla fundatora klasztoru Marka Matczyńskiego, który w II połowie XVII w. sprawował ważne urzędy w państwie: był podkomorzym koronnym, później wojewodą ruskim, był tez przyjacielem  króla Jana III Sobieskiego.  Po regulacji granic w 1951 r. Waręż został odłączony od Polski. Ludność tamtejsza udająca się do Cisnej w Bieszczadach, zabrała obraz ze sobą.  Złożony w kostkę, przechowywany był w skrzyni u proboszcza. Ks. Edward Godlewicz w 1976 r. przekazał obraz do Kurii Biskupiej w Lubaczowie jako własność Archidiecezji Lwowskiej.  Po krótkiej ekspozycji w kościele św. Mikołaja w Lubaczowie poddano go zabiegom konserwatorskim, a następnie w 1992 r.  włączono do wystroju nowo zbudowanej konkatedry. Najnowszym obrazem znajdującym się w prokatedrze jest obraz wybitnego lubaczowskiego artysty – malarza Janusza Szpyta „Chrzest Pana Jezusa w Jordanie”. On też w 2006 r. w prezbiterium konkatedry namalował  otwarte niebo z wszechobecnymi aniołami i prorokami Starego Testamentu adorujących krzyż.  Patrząc z ołtarza widzimy naprzeciw w górze namalowaną przez Janusza Szpyta „Ostatnią Wieczerzę”. Przed wizytą Ojca Świętego Jana Pawła II w Lubaczowie zmieniło się otoczenie kościoła. Wykonano nowe ogrodzenie od strony północnej z stylowymi łańcuchami, a wokół świątyni kostką brukową wyłożono drogi dojazdowe. Po wizycie Ojca Świętego w prokatedrze stoi tron, na którym siedział papież Jan Paweł II. podczas wizyty w Lubaczowie. Dziekan i proboszcz ks. kan. Andrzej Stopyra oświetlił plac przykonkatedralny, a bryłę kościoła podświetlił. W 2009 r. dokonał renowacji głównego ołtarza w Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej, w roku następnym przywrócił wcześniej usuniętą ambonę. W 2010 r. rozpoczęto budowę wokół kościoła kaplic Drogi Krzyżowej. Do konkatedry zakupione zostały w Niemczech organy, które w 2011r. zostały zamontowane. W podziemiach konkatedry urządzono salę teatralną. Zarówno w wewnątrz jak i na zewnątrz kościoła jest kilka tablic upamiętniających ważne wydarzenia historyczne związane z regionem.