EWANGELIA
Uciszenie burzy na jeziorze 

Słowa Ewangelii według świętego Marka

Gdy zapadł wieczór owego dnia, Jezus rzekł do swoich uczniów: „Przeprawmy się na drugą stronę”. Zostawili więc tłum, a Jego zabrali, tak jak był w łodzi. Także inne łodzie płynęły z Nim.
Naraz zerwał się gwałtowny wicher. Fale biły w łódź, tak że łódź się już napełniała. On zaś spał w tyle łodzi na wezgłowiu. Zbudzili Go i powiedzieli do Niego: „Nauczycielu, nic Cię to nie obchodzi, że giniemy?” On wstał, rozkazał wichrowi i rzekł do jeziora: „Milcz, ucisz się”. Wicher się uspokoił i nastała głęboka cisza.
Wtedy rzekł do nich: „Czemu tak bojaźliwi jesteście? Jakże wam brak wiary?” Oni zlękli się bardzo i mówili jeden do drugiego: „Kim właściwie On jest, że nawet wicher i jezioro są Mu posłuszne?”
Mk 4,35-41

KOMENTARZ

Zbudzenie śpiącego proroka, by znaleźć wsparcie w jego modlitwie, mogło przypomnieć uczniom, lub pierwszym słuchaczom Jezusa, fragment Jon 1,5-6, lecz Jezus występuje tutaj w zupełnie innej roli niż Jonasz. Niektóre starożytne opowieści pogańskie opowiadały o potężnych bohaterach zdolnych podporządkować sobie siły natury, lecz bohaterami tymi byli prawie zawsze bogowie, rzadziej herosi z odległej przeszłości. Wielu Żydów wierzyło, że nad siłami natury (takimi jak wiatr i morze) kontrolę sprawowali aniołowie. Jednak aniołowie musieli mieć kogoś, kto nimi zarządza. W tradycji żydowskiej jedynym, który panował nad wiatrem i morzem, był Bóg (Ps 107,29; por. Jon 1,15). Zaskoczenie uczniów władzą Jezusa jest więc całkiem naturalne.
Burze na Jeziorze Galilejskim rozpoczynały się zupełnie nieoczekiwanie. Rybacy nie oddalali się zwykle od Kafarnaum i nie byli przygotowani do żeglowania daleko od brzegu. Jedynym miejscem, gdzie można było zasnąć w małej łodzi rybackiej, przez którą przelewały się fale, była podwyższona rufa. Jako poduszkę pod głowę można było wykorzystać drewniane (lub obite skórą) siedzisko sternika lub trzymaną pod nim zwykle poduszkę. Sen, w który Jezus zapadł w czasie burzy, może wskazywać na Jego całkowitą ufność (Ps 4,8; por. 2 Krl 6,16-17.32; Prz 19,23). W pewnych greckich opowieściach sprawdzianem autentycznej wiary filozofa w jego naukę dotyczącą duchowego pokoju było jego zachowanie podczas burzy.

Opis pierwszego z cudów jest odzwierciedleniem typowego schematu: przeszkoda do pokonania (burza na jeziorze); potężne działanie Jezusa (polecenie, by wicher się uciszył); osiągnięcie celu (nastanie wielkiej ciszy i lęk uczniów). Tłem opowiadania mogło być, funkcjonujące na Bliskim Wschodzie, wyobrażenie morza jako symbolu chaosu i zła przeciwstawiających się Bogu. Okazując swe panowanie nad burzą, Jezus czyni to, co może tylko Bóg, i poddaje sobie siły zła. Trudno powiedzieć, w jakim stopniu ta symbolika była zrozumiała dla pierwszych czytelników Ewangelii Marka. Pytanie uczniów, pojawiające się w końcowej części opowiadania („Kim właściwie on jest?”), kładzie akcent na tożsamość Jezusa i pośrednio wskazuje na jego boską naturę, gdyż czyni on to samo, co Bóg.

35. ”Przeprawmy się na drugą stronę”: Czyli na wschodni brzeg Jeziora Galilejskiego. Nie wiadomo dlaczego Jezus chciał się tam udać (aby umknąć prześladowaniom? aby znaleźć nowe miejsce do nauczania?). 

36. ”tak jak był w łodzi”: Nawiązanie do tła nauczania w przypowieściach (4,1-2), podczas którego Jezus siedział w łodzi, a słuchano go z brzegu,

”inne łodzie”: Wraz z rozwojem opowieści inne łodzie znikają ze sceny. Niektórzy komentatorzy dopatrują się tutaj aluzji do Ps 107,23-32, w którym ukazano Boga jako uciszającego burzę. 

37. ”gwałtowny wicher”: Był on częstym zjawiskiem na Jeziorze Galilejskim. 

38. ”On zaś spał”: Spanie na rufie łodzi, gdy wokół szaleje burza, dowodzi całkowitej ufności Jezusa w Bogu (zob. Ps 4,9; Prz 3,24-26).

”Nauczycielu, nic cię to nie obchodzi, że giniemy?”: Pytanie, które uczniowie kierują do Jezusa, zostało złagodzone w Mt 8,25 („Panie, ratuj, giniemy!”) i w Łk 8,24 („Mistrzu, Mistrzu, giniemy!”). 

39. ”rzekł do jeziora”: Panowanie Jezusa nad jeziorem pośrednio wyraża jego boską moc, bowiem jedynie Bóg ma władzę nad naturą (zob Ps 74,13-14; 89,10-12).

”Milcz, ucisz się!”: Jezus zwraca się do wzburzonego jeziora, nie zaś do uczniów. Użycie podobnego zwrotu w 1,25 (podczas wypędzenia demona) wskazuje, że Jezus manifestuje w ten sposób swoją władzę nad złem.

”głęboka cisza”: Słowa podkreślają skuteczność działania Jezusa: całkowite uciszenie wzburzonych wód jeziora. 

40. ”Jakże wam brak wiary”: Tym razem słowa przygany są silniejsze, mimo że zostały skierowane do uczniów (zob. 8,14-21). Czy brakowało im wiary w Boga, czy w Jezusa? W pierwszym przypadku zostali zganieni za to, że nic naśladowali ufności, którą Jezus okazywał względem Boga (4,38). W drugim nagana dotyczyła niewiary w cudotwórczą moc Jezusa. 

41. ”Kim właściwie on jest”: Ponieważ tylko Bóg panuje nad wichrem i jeziorem, pytanie uczniów zawiera pośrednie uznanie boskości Jezusa, przynajmniej w tym znaczeniu, że wykonuje on dzieła przypisywane w ST Bogu